Τεχνολογια των Εκτυπώσεων

13.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το τελικό αποτέλεσμα ενός αριθμού εργασιών  στο εργαστήριο εκτυπώσεων, μετά την εκτύπωση και το ξάκρισμά τους, είναι έτοιμο να παραδοθεί απευθείας στον πελάτη, χωρίς καμία επιπλέον κατεργασία. Τέτοιες εργασίες μπορεί να είναι αφίσες ή απλά εμπορικά μονόφυλλα, τα οποία απλώς πακετάρονται και παραδίδονται.

Οι περισσότερες, όμως, από τις εργασίες απαιτούν επιπλέον κατεργασίες, από πολύ απλές έως αρκετά σύνθετες, για να αποκτήσουν την τελική μορφή τους και να είναι λειτουργικές. Τέτοιες κατεργασίες μπορεί να είναι, εκτός από το ξάκρισμα, το δίπλωμα των σελίδων ενός βιβλίου ή περιοδικού, η ένωσή τους στη ράχη, το κόλλημα του καλύμματος του εντύπου. Επίσης, πιο ειδικές κατεργασίες είναι η δημιουργία ανάγλυφου σχεδίου χωρίς μελάνι, η διάτρηση, η διαφορετική αρίθμηση ορισμένων εντύπων. Όλες αυτές είναι ενέργειες που αποκαλούνται τεχνικές αποπεράτωσης. Αυτές οι εργασίες μπορεί να συνδέονται με την εκτύπωση και να διενεργούνται στον ίδιο το χώρο των εκτυπώσεων, μπορεί, όμως, και σε ξεχωριστές μονάδες.

Αναλυτικότερα οι εργασίες αυτές είναι οι εξής:

13.2. ΤΟ ΚΟΨΙΜΟ

Το κόψιμο ή ξάκρισμα είναι ο καθαρισμός του εντύπου από όλα τα βοηθητικά σημάδια που τυπώθηκαν στο χαρτί και χρησίμευσαν και στα υπόλοιπα στάδια παραγωγής, αλλά στο σημείο αυτό είναι πλέον περιττά και ανεπιθύμητα. Το ξάκρισμα πραγματοποιείται στις μηχανές που ονομάζονται γκιλοτίνες ή κοπτικές. Το βασικότερο στοιχείο αυτών των μηχανών είναι το μεγάλο και βαρύ μαχαίρι που διαθέτουν. Οι σύγχρονες κοπτικές μηχανές είναι αυτόματες, διαθέτουν πολλά μέτρα ασφαλείας για την αποφυγή ατυχημάτων, δυνατότητες προγραμματισμού για κοπή σε όλα τα περιθώρια των βιβλίων κ.λ.π. Χρησιμεύουν τόσο στην κοπή των βιβλίων, όσο και των χαρτιών γενικά. Ανάλογα με τον τύπο τους οι κοπτικές μηχανές διαφέρουν αφενός στον τρόπο τροφοδοσίας και εξαγωγής του υλικού που πρόκειται να κοπεί, και αφετέρου στην ποσότητα των βιβλίων που μπορούν να ξακρίσουν: άλλες ξακρίζουν ένα-ένα τα βιβλία και άλλες στήλες περισσότερων αντιτύπων.

13.3. ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑ

Η πιο απλή μορφή διπλώματος είναι αυτή που γίνεται στο χέρι. Σε αυτή οι δύο άκρες του χαρτιού έρχονται σε σύμπτωση και στη συνέχεια, με την πίεση ενός σκληρού κοκάλινου αντικειμένου, δημιουργείται η πτυχή. Ο τρόπος αυτός, βέβαια, είναι αρκετά χρονοβόρος και για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούνται ειδικές διπλωτικές μηχανές. Το δίπλωμα στις μηχανές αυτές επιτυγχάνεται με την παρακάτω διαδικασία:

Στη μηχανή διπλώματος εισάγονται ένα-ένα τα τυπωμένα φύλλα, διπλώνονται όσες φορές απαιτείται, και συγκεντρώνονται στην έξοδο. Οι διπλωτικές μηχανές διπλώνουν με δύο τρόπους τα φύλλα:

• Κατά τον πρώτο τρόπο η δίπλωση γίνεται με τη βοήθεια μιας διάταξης που ονομάζεται τσέπη και η μηχανή αυτού του τύπου ονομάζεται διπλωτική τσέπης. Η τσέπη είναι ένα μεταλλικό πλαίσιο ή πλάκα με ρυθμιζόμενα, ως προς το μήκος, όρια. Ανάλογα με τις διαστάσεις του χαρτιού που θα διπλωθεί, τα όρια της τσέπης αυξομειώνονται έτσι ώστε μέσα της να εισχωρεί το χαρτί μέχρι το σημείο που θα γίνει η δίπλωση. Όταν το χαρτί μπει μέσα στο πλαίσιο και σταματήσει στο όριο, τότε δύο περιστρεφόμενοι κύλινδροι, που βρίσκονται στο σημείο της δίπλωσης, θα υποχρεώσουν το χαρτί να περάσει ανάμεσά τους και με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσουν ένα δίπλωμα.
  Η διπλωτική τσέπης δεν προσφέρει δίπλωση με ακρίβεια στις περιπτώσεις που το χαρτί είναι πολύ λεπτό ή πολύ χοντρό. Τα χαρτιά αυτά μπορούν να τσαλακωθούν στη γραμμή διπλώματος ή στο μέρος του φύλλου που εισχωρεί στην τσέπη. Ιδιαίτερα προβλήματα μπορούν να παρουσιαστούν, όταν οι μηχανές αυτές λειτουργούν σε υψηλές ταχύτητες, καθώς το χαρτί μπορεί να ξεπεράσει το όριο της τσέπης και το δίπλωμα να γίνει σε λάθος θέση.

• Ένας άλλος τύπος μηχανής χρησιμοποιεί μία διάταξη που ονομάζεται τσάπα ή μαχαίρι και η μηχανή αυτού του τύπου καλείται διπλωτική τσάπας. Όταν το φύλλο φτάσει στο σημείο της δίπλωσης, μία μεταλλική λάμα πέφτει επάνω του. Κάτω από το χαρτί, στο ίδιο σημείο βρίσκονται δύο κύλινδροι που περιστρέφονται. Η μεταλλική λάμα παρασύρει το χαρτί, αναγκάζοντάς το να περάσει από τους δύο κυλίνδρους, εξασφαλίζοντας έτσι μία δίπλωση.

Διπλωτική τσέπης

Υπάρχουν μηχανές που πραγματοποιούν πολλές διαδοχικές διπλώσεις, χρησιμοποιώντας διατάξεις τσέπης ή τσάπας ή το συνδυασμό τους. Στην περίπτωση που το φύλλο χρειάζεται να διπλωθεί πολλές φορές, το χαρτί που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να είναι λίγων γραμμαρίων.

Όταν η μηχανή εκτύπωσης δεν τυπώνει φύλλα χαρτιού αλλά ταινία χαρτιού, το χαρτί κόβεται αρχικά στις διαστάσεις του τυπογραφικού και διπλώνεται στη συνέχεια. Αρκετές φορές οι εκτυπωτικές μηχανές συνδέονται με διπλωτικές μηχανές σε σειρά παραγωγής.

13.4. Η ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

Η βιβλιοδεσία είναι ο κλάδος των γραφικών τεχνών που κατεργάζεται τα τυπωμένα τυπογραφικά και τα τυπωμένα ή χειρόγραφα φύλλα, ώστε αυτά να πάρουν τη μορφή βιβλίου και να περιβληθούν με σκληρό ή μαλακό κάλυμμα. Στόχος είναι η λειτουργική χρήση των συγγραμμάτων, η καλαίσθητη εμφάνιση του βιβλίου και η προστασία του από τη φθορά του χρόνου. Η βιβλιοδεσία χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, στην παραγωγική ή βιομηχανική και στην καλλιτεχνική.

Όλες, πλέον, οι νέες εκδόσεις χρησιμοποιούν την παραγωγική βιβλιοδεσία. Η βιομηχανική βιβλιοδεσία αποβλέπει στο να θέσει στη διάθεση του κοινού τη μεγαλύτερη δυνατή ποικιλία και ποσότητα μηχανικά δεμένων βιβλίων. Χρησιμοποιεί τεχνολογικά εξελιγμένα μηχανήματα σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, στην πρόχειρη και στη σταθερή.

13.4.1. Η πρόχειρη βιβλιοδεσία

Τα είδη της πρόχειρης βιβλιοδεσίας που αναφέρονται παρακάτω, χαρακτηρίζονται από το χαμηλό κόστος της παραγωγής και τη μειωμένη σταθερότητα στη συνοχή των σελίδων. Δύο βασικές κατηγορίες πρόχειρης βιβλιοδεσίας διακρίνονται, η βιβλιοδεσία φύλλων και η βιβλιοδεσία τυπογραφικών.

Α. Βιβλιοδεσία φύλλων

Χρησιμοποιείται ευρέως για τη βιβλιοδέτηση φωτοτυπημένων σημειώσεων, λευκών σελίδων για χειρόγραφη χρήση κ.τ.λ. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα πιο συνηθισμένα και προσιτά σε όλους είδη της βιβλιοδεσίας, όπως:

1.Κινητής πλαστικής ράχης

Προσφέρει την ευκολία της στιγμιαίας σύνθεσης και διάλυσης των φύλλων από τον ίδιο τον κάτοχο. Το εξώφυλλο είναι συνήθως ευλύγιστο. Αυτού του είδους η βιβλιοδεσία έχει το μειονέκτημα ότι δεν μπορεί να συγκρατήσει μεγάλο αριθμό φύλλων.

Bίντεο που αναπαριστά την πρόχειρη βιβλιοδεσία φύλλων με κινητή πλαστική ράχη

2.Σπιράλ

Είναι κοινός τρόπος συγκράτησης των φύλλων τηλεφωνικών καταλόγων, ημερολογίων κ.τ.λ. Η αφαίρεση φύλλου είναι μόνιμη. Κατά το σχεδιασμό τέτοιου είδους εντύπων, πρέπει να υπολογιστεί καλά ο χώρος που απαιτεί η διάτρηση, ώστε να μην χαθεί τυπωμένη εργασία.

Bίντεο που αναπαριστά την πρόχειρη βιβλιοδεσία φύλλων με μεταλλικό σπιράλ για ημερολόγιο τοίχου

3.Κινητών φύλλων

Είναι παρόμοιος με τον προηγούμενο τρόπο βιβλιοδεσίας που, όμως, δυσκολεύει το γύρισμα της σελίδας. Προσφέρει ευκολία στο γράψιμο, όταν το έντυπο είναι ανοικτό επάνω σε επίπεδη επιφάνεια.

Bίντεο που αναπαριστά την πρόχειρη βιβλιοδεσία κινητών φύλλων

4. Μεταλλικού κρίκου με μηχανισμό

Προσφέρει το μεγάλο πλεονέκτημα της προσθαφαίρεσης φύλλων χωρίς να τα καταστρέφει. Οι συνήθεις τύποι είναι με δύο, με τέσσερις ή με πολλούς κρίκους, με σκληρό εξώφυλλο και με τετράγωνη ράχη.

5.Πλάγιας συρραφής

Τα συρραπτικά καρφώνονται στο πλάι, με αποτέλεσμα το έντυπο να μην ανοίγει διάπλατα και να δυσκολεύει το διάβασμα. Η τετράγωνη ράχη, συνήθως, καλύπτεται από ένα κολλητό εξώφυλλο που προχωρεί αρκετά μέσα από τα δύο πλάγια ώστε να καλύψει, όχι μόνο τη ράχη αλλά και τα συρραπτικά.

Β. Η Βιβλιοδεσία των τυπογραφικών

Τα είδη της βιβλιοδεσίας που ανήκουν στην κατηγορία αυτή, αφορούν έντυπα που έχουν τη μορφή διπλωμένων τυπογραφικών και όχι φύλλων. Δύο είναι τα είδη της πρόχειρης βιβλιοδεσίας τυπογραφικών: η βιβλιοδεσία τετραδίου και η κολλητή βιβλιοδεσία.

1.Βιβλιοδεσία τετραδίου ή καρφίτσας (περαστά τυπογραφικά)

Η βιβλιοδεσία τετραδίου είναι μία απλή μορφή βιβλιοδεσίας που χρησιμοποιείται σε περιοδικά και διαφημιστικά έντυπα με μικρό αριθμό τυπογραφικών. Τα τυπογραφικά τοποθετούνται το ένα μέσα στο σαλόνι του άλλου, προστίθεται το εξώφυλλο και στη συνέχεια μεταλλικοί συνδετήρες καρφώνονται στη ράχη του εντύπου που δημιουργήθηκε.

Η εργασία αυτή πραγματοποιείται με μηχανή που ονομάζεται συλλέκτης-συρραπτικό. Τα τυπογραφικά φυλλάδια ταξινομούνται μέσα σε θέσεις-θήκες. Πολλά όμοια τυπογραφικά τοποθετούνται μέσα σε μία θήκη. Ο αριθμός των θέσεων είναι όσος και ο αριθμός των διαφορετικών τυπογραφικών συν μία επιπλέον θέση για το εξώφυλλο. Οι θήκες αυτές βρίσκονται μπροστά από έναν ιμάντα, ο οποίος μεταφέρει μία διάταξη συλλογής των τυπογραφικών, που έχει το σχήμα σέλλας (σχήμα Λ). Η διάταξη αυτή περνά μπροστά από κάθε θήκη και αποσπά ένα τυπογραφικό από την κάθε μία. Τα τυπογραφικά τοποθετούνται επάνω στη διάταξη αυτή ανοίγοντας στο σαλόνι. Τελευταίο τοποθετείται το εξώφυλλο.

Τα τυπογραφικά με το εξώφυλλο προωθούνται κάτω από μία κεφαλή συρραφής, η οποία καρφώνει στη ράχη δύο, τρεις ή τέσσερις μεταλλικούς συνδετήρες. Ακολουθεί το ξάκρισμα του βιβλιοδετημένου εντύπου από τις τρεις πλευρές.

Bίντεο που αναπαριστά την  πρόχειρη βιβλιοδεσία τυπογραφικών με καρφίτσα 

2. Βιβλιοδεσία κολλητή ή σε σειρά (συνεχόμενα τυπογραφικά)

Στην κολλητή βιβλιοδεσία τα τυπογραφικά τοποθετούνται στις μηχανές συλλογής σε σειρά, το ένα πάνω στο άλλο. Στη συνέχεια, τα τυπογραφικά καλύπτονται με χαρτί και πιέζονται μεταξύ σφικτήρων, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν το βιβλιοδετικό μηχάνημα. Το τελευταίο παραλαμβάνει τα πρεσαρισμένα τυπογραφικά από τη μεριά της ράχης. Στο σημείο αυτό υπάρχουν δύο δυνατές διαφοροποιήσεις: η ράχη να δεχθεί τρόχισμα ή πριόνισμα.

Bίντεο που αναπαριστά την κολλητή βιβλιοδεσία σε σειρά

• • Στην περίπτωση που η ράχη περάσει από τροχό, κόβεται. Το τρόχισμα αυτό εξυπηρετεί στο να μπορέσει να εισχωρήσει η κόλλα σε όλες τις σελίδες του βιβλίου για να επιτευχθεί η ένωση των τυπογραφικών με το εξώφυλλο. Ο τρόπος αυτός βιβλιοδεσίας ονομάζεται τέλειος (perfect) από τους Άγγλους, μάλλον κατ΄ ευφημισμό, διότι η καταστροφή που υφίσταται η ράχη, και η ξήρανση της κόλλας με την πάροδο του χρόνου μετατρέπουν το βιβλιοδετημένο έντυπο σε σκόρπια μονόφυλλα. Έτσι, ο τρόπος αυτός της βιβλιοδεσίας μπορεί να είναι κατάλληλος για περιοδικά με αυξημένο αριθμό τυπογραφικών, αντενδείκνυται, όμως, για βιβλία που προορίζονται για συχνή χρήση.
  • Στην περίπτωση που η ράχη δεχθεί πριόνισμα, δεν καταστρέφεται ολοκληρωτικά. Το πριόνισμα προκαλεί εγκοπές σε διαδοχικά σημεία της ράχης ώστε να δεχθούν την κόλλα και το εξώφυλλο. Αν και η ράχη σε αυτή την περίπτωση δε χάνει εντελώς τα χαρακτηριστικά της, η βιβλιοδεσία αυτή παρουσιάζει προβλήματα, καθώς η κόλλα μπορεί να μη φτάσει στο σαλόνι του κάθε τυπογραφικού ή να ξεχειλίσει στις πρώτες σελίδες του.

Μετά την προετοιμασία της ράχης των τυπογραφικών να δεχθούν την κόλλα, ακολουθεί το κόλλημα του καλύμματος ή αλλιώς εξωφύλλου. Το εξώφυλλο είναι ελαφρά χαραγμένο και λυγισμένο σε δύο παράλληλες γραμμές, που αντιστοιχούν στη ράχη. Ανάμεσα στις γραμμές αυτές τοποθετείται κόλλα και το εξώφυλλο πιέζεται στις ράχες των τυπογραφικών Μετά το κόλλημα του εξωφύλλου, τα βιβλία προωθούνται στα μαχαίρια για ξάκρισμα.

13.4.2. Η σταθερή βιβλιοδεσία

Στη σταθερή βιβλιοδεσία τα τυπογραφικά τοποθετούνται σε σειρά, το ένα επάνω στο άλλο, ράβονται με κλωστή μεταξύ τους και στη συνέχεια τοποθετείται το εξώφυλλο με κόλλα. Η μέθοδος αυτή της βιβλιοδεσίας εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη λειτουργικότητα και σταθερότητα στο έντυπο και πραγματοποιείται από ειδικές μηχανές κλωστοραφής.

Ένα τμήμα της μηχανής αυτής είναι παρόμοιο με το τμήμα της μηχανής συλλογής περαστών τυπογραφικών. Διαθέτει υποδοχές για τη φόρτωση των τυπογραφικών και την τροφοδοσία της μηχανής και σέλα όπου τα τυπογραφικά τοποθετούνται ανοιχτά από τη μεριά του σαλονιού.

Όταν ένα τυπογραφικό τοποθετηθεί επάνω στη σέλα, μία σειρά διατρητικών βελόνων ανασηκώνονται τρυπώντας τα σημεία της ράχης όπου θα γίνει το ράψιμο. Από τις τρύπες περνάνε άλλες βελόνες σε ζευγάρια (συνήθως τρία). Η μία βελόνα του ζευγαριού έχει μία τρύπα με κλωστή (βελόνα ραψίματος) και βρίσκεται στην επάνω επιφάνεια του τυπογραφικού, ενώ η δεύτερη έχει τη μορφή γάντζου και βρίσκεται στην κάτω επιφάνειά του. Η βελόνα ραψίματος περνάει την κλωστή μέσα από την τρύπα του τυπογραφικού και ο γάντζος πιάνει και σύρει την κλωστή από την άλλη μεριά, δημιουργώντας μία θηλιά. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για κάθε τυπογραφικό. Μετά τη ραφή όλων, γίνεται μία ραφή που δεν περνά μέσα από το σώμα των τυπογραφικών, για τη στερέωση του σώματός τους.

Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας, η πλευρά της ράχης τείνει να ανασηκωθεί. Τα τυπογραφικά, όμως, πρέπει να είναι απόλυτα επίπεδα πριν από την τοποθέτηση του εξωφύλλου. Αυτό επιτυγχάνεται με την συμπίεσή τους σε ειδική πρέσα. Συνήθως η πρέσα αυτή ενώνεται σε γραμμή παραγωγής με τη μηχανή κόλλησης του εξωφύλλου. Η πρέσα συμπιέζει πρώτα τη ράχη του βιβλίου και έπειτα το συμπιέζει ολόκληρο.

Ακολουθεί το κόλλημα του εξωφύλλου στην κολλητική μηχανή. Τα ραμμένα τυπογραφικά περνούν στη μονάδα επάλειψης κόλλας και καλύπτονται από το εξώφυλλο.

Η σταθερή βιβλιοδεσία διαφοροποιείται σε κατηγορίες ανάλογα με το υλικό του εξωφύλλου και ανάλογα με τη χρονική θέση του ξακρίσματος των τυπογραφικών στην παραγωγή του βιβλίου. Έτσι, διακρίνουμε παρακάτω τις εξής περιπτώσεις:

1. Μαλακή βιβλιοδεσία

Αρκετά πάνω από το μισό της παραγωγής της σταθερής βιβλιοδεσίας καλύπτει η μαλακή βιβλιοδεσία ή χαρτόδετη. Εδώ διακρίνουμε δύο κατηγορίες.

• • Στην πρώτη, το σώμα του βιβλίου ξακρίζεται μετά το ράψιμο, απ΄ όλες εκτός από τη ράχη πλευρές, πριν να ενωθεί το βιβλίο με το εξώφυλλό του. Το εξώφυλλο αποτελείται από χαρτόνι που μπορεί να διπλώνει λίγο από μέσα, σχηματίζοντας τα λεγόμενα «αυτιά» στα οποία συχνά περιέχονται πληροφορίες για το συγγραφέα και το βιβλίο.
  • Στη δεύτερη περίπτωση, το βιβλίο ξακρίζεται και από τις τρεις πλευρές, αφού ενωθεί το εξώφυλλο με το σώμα του βιβλίου

2. Σκληρή βιβλιοδεσία

Το σώμα των τυπογραφικών ξακρίζεται μετά το ράψιμο και στη συνέχεια ενώνεται με ένα εξώφυλλο από χοντρό χαρτόνι, επενδυμένο με δέρμα, ύφασμα, πλαστικό ή πλαστικοποιημένο χαρτί. Στις περιπτώσεις αυτές, το σώμα του βιβλίου δεν κολλιέται απευθείας με το εξώφυλλο, αλλά μεσολαβούν και διάφορα άλλα υλικά που σκοπό έχουν την ενίσχυση της ράχης και της σταθερότητας του βιβλίου.

Bίντεο που αναπαριστά τη σταθερή βιβλιοδεσία τυπογραφικών τύπου σκληρης βιβλιοδεσίας

13.5.1. Αναγλυφοτυπία χωρίς μελάνη (γκοφρέ)

Η αναγλυφοτυπία είναι μια τεχνική, τα αποτελέσματα της οποίας δίνουν την αίσθηση του τρισδιάστατου σχεδίου. Εφαρμόζεται σε εξώφυλλα βιβλίων, σε κάρτες, σε προσκλητήρια κ.λ.π. Για τη δημιουργία του γκοφρέ, το χαρτί πιέζεται ανάμεσα σε δύο μεταλλικές επιφάνειες, που φέρουν η μια εσώγλυφα και η άλλη εξώγλυφα το σχέδιο που θα μεταφερθεί στο χαρτί, και ονομάζονται αρσενικό–θηλυκό καλούπι. Η ανάγλυφη αυτή εκτύπωση μπορεί να γίνει σε τυπογραφικά πιεστήρια, ύστερα από μετατροπή τους, ή σε μηχανές κατασκευασμένες ειδικά γι’ αυτό το σκοπό.

13.5.2. Θερμοαναγλυφοτυπία

Στην τεχνική της θερμοαναγλυφοτυπίας η μελάνη απλώνεται στα σημεία του θέματος μαζί με ειδική σκόνη. Η σκόνη αυτή έχει την ιδιότητα να διογκώνεται και μέσω θερμοκρασίας να λιώνει και να αφομοιώνεται από τη μελάνη. Το αποτέλεσμα αυτής της τεχνικής είναι ανάγλυφο θέμα με μελάνη.

13.5.3. Διάτρηση (περφορέ)

Η διάτρηση διευκολύνει στην απομάκρυνση τμήματος χαρτιού χωρίς σχίσιμο του υπόλοιπου, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, σε εισιτήρια, προσκλήσεις, κουπόνια κ.λ.π. Μία σειρά από μικρές ατσάλινες ακίδες είτε προσαρμόζονται στο τυπογραφικό πιεστήριο είτε σε αυτόνομη μηχανή και με πίεση διατρυπούν το αντίτυπο, χωρίζοντάς το σε δυο ή περισσότερα στελέχη ώστε να είναι εύκολη η απόσχισή τους.

13.5.4. Αρίθμηση

Η διαφορετική αρίθμηση ορισμένων εντύπων, όπως προσκλήσεων, λαχείων, εισιτηρίων κ.λ.π. εξασφαλίζει τη μοναδικότητά τους. Ο μηχανισμός που αριθμεί τα αντίτυπα, τυπώνει σε κάθε ένα από αυτά ένα διαφορετικό διαδοχικό νούμερο και προσαρμόζεται σε εκτυπωτική μηχανή. Τα αντίτυπα αριθμούνται την ώρα που εκτυπώνονται.